W dniach 5-28 lipca 2007 r. Gmina Dobromierz gościła grupę archeologów z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego. W ramach wakacyjnych praktyk przeprowadzili oni badania wykopaliskowe na grodzisku wczesnośredniowiecznym niedaleko wsi Gniewków (w starszej literaturze stanowisko funkcjonowało pod nazwą Bolkowice). Prace odbywały się pod przewodnictwem dr hab. Krzysztofa Jaworskiego i mgr Sylwii Rodak. W skład zespołu badawczego wchodzili studenci IV roku archeologii: Agnieszka Bartoszewicz, Katarzyna Reszka, Maciej Marszalski, Michał Adamowicz, Arkadiusz Słowik, Ryszard Bartoszko oraz Damian Werczyński.

Obecnie grodzisko znajduje się na obrzeżach lasu, niedaleko wsi Bolkowice. Stanowisko położone jest na skraju stromej terasy rzecznej, dochodzącej średnio do wysokości 245 m n.p.m. i górującej nad starorzeczem Nysy Małej. Grodzisko w Bolkowicach zostało otoczone wałem obronnym i fosą. Wały grodziska w rzucie poziomym tworzą kształt podkowy, której końce dochodzą do krawędzi zbocza. Maksymalne wymiary majdanu to 26 x 30 m. Wysokość wałów otaczających grodzisko waha się między 6,5 m a 1,3 m. W części północno-zachodniej znajduje się niewielkie obniżenie w umocnieniach, identyfikowane jako brama wejściowa na majdan. Dr hab. K Jaworski przypuszcza, że od strony północnej i południowej grodziska znajdowały się podgrodzia. Ich chronologia oraz zasięg będą mogły być ustalone dopiero w toku dalszych badań.

Stanowisko archeologiczne w Gniewkowie było już znane archeologom niemieckim od XIX w. Wówczas mylnie uważano, że gród funkcjonował w okresie epoki brązu, dokładnie w kulturze łużyckiej (datowanej na ok. 1300-400 lat p.n.e.), do której zalicza się sławny obiekt w Biskupinie. W okresie międzywojennym przeprowadzono tu badania, które nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Po wojnie obiektem w Gniewkowie zainteresowali się polscy naukowcy. W latach 1962-63 oraz 1967 zorganizowano badania powierzchniowe, których owocem było znalezienie fragmentów naczyń z różnych okresów pradziejowych. Pierwsze prace wykopaliskowe (o charakterze sondażowym) miały miejsce w roku 1975, a przeprowadził je dr Czesław Lasota. Jego badania również nie pozwoliły w wystarczającym stopniu rozpoznać grodziska i określić jego chronologię. Po 32 latach grupa studentów archeologii wznowiła prace na stanowisku, które pozwolą zweryfikować wcześniejsze ustalenia badaczy.

To stanowisko było określane przez archeologów niemieckich jako założenie obronne należący do kultury łużyckiej. Po tegorocznym sezonie wykopaliskowym nie można jednoznacznie potwierdzić tej hipotezy. Po wojnie polscy naukowcy datowali grodzisko na czasy między X/XI a XII wiekiem okresu wczesnego średniowiecza. Obecnie jednak chronologia została przesunięta na VIII-X wiek. W tym czasie prawdopodobnie przez teren Gminy Dobromierz biegła granica (wyznaczała ją Nysa Szalona) między lokalnymi plemionami Ślężan i Trzebowian, które wówczas zamieszkiwały teren Dolnego Śląska. Tegoroczne badania potwierdziły, że grodzisko było użytkowane w IX-X wieku okresu wczesnego średniowiecza.

Podczas lipcowych prac terenowych archeolodzy odkopali 6 starych sondaży (badania z roku 1975 roku) i założyli 10 nowych wykopów, odsłaniając przy tym kilkadziesiąt metrów kwadratowych powierzchni grodu. Wykopy zlokalizowano głównie na majdanie grodziska w celu rozpoznania jego zabudowy mieszkalnej i gospodarczej, na wałach, aby uchwycić ich konstrukcję oraz w fosie i częściowo na podgrodziu. Wiele informacji dostarczyły wykopy założone na wale grodziska. W trakcie badań odsłonięto przepalone fragmenty belek, które pierwotnie stanowiły drewnianą konstrukcję wału. Ze względu na złożoną stratygrafię (układ poszczególnych warstw) wykopy na wale nie zostały w tym roku skończone. W przyszłym sezonie planowana jest ich dalsza eksploracja. Na grodzisku znaleziono liczne fragmenty naczyń ceramicznych pochodzące z okresu wczesnego i późnego średniowiecza. We wczesnym średniowieczu naczynia lepiono ręcznie a następnie formowano przy użyciu koła garncarskiego. Dodatkowo zdobiono je różnorodnym ornamentem. Ceramika jest najliczniejszym materiałem archeologicznym, który udało się pozyskać w trakcie prac. Na podstawie analizy poszczególnych fragmentów naczyń, będzie można określić dokładny czas użytkowania stanowiska. Dopiero szczegółowy przegląd zebranych materiałów i dokumentacji pozwoli odpowiedzieć kto i kiedy zbudował gród w Gniewkowie.

W imieniu prowadzących prace wykopaliskowe dr hab. Krzysztofa Jaworskiego, mgr Sylwii Rodak, studentów oraz Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego pragniemy podziękować: panu wójtowi Czesławowi Drągowi oraz panu sekretarzowi Bolesławowi Stochmalowi za pomoc w organizacji całego przedsięwzięcia, pani Elżbiecie Seperant, dyrektor Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Dobromierzu, za udostępnienie szkoły oraz zapewnienie komfortowych warunków (za co studenci są bardzo, bardzo wdzięczni), panu kierowcy Mieczysławowi Olczakowi za dowóz na miejsce pracy oraz panu Janowi Zapale za wsparcie finansowe przy realizacji projektu.

Instytut Archeologii planuje kolejny sezon wykopalisk w przyszłym roku. Mamy nadzieję, że współpraca z Gminą Dobromierz będzie równie dobra i owocna jak w tym roku. Za wszystko jeszcze raz dziękujemy!

Z poważaniem
Sylwia Rodak i Damian Werczyński