Nepomucen i padalce
11.08.2009
Jan
Nepomucen urodził się ok. 1350 roku w Pomuku koło Pragi. W roku
1370 został notariuszem w Kurii Biskupiej w Pradze, a w 1389 roku
został mianowany wikariuszem generalnym arcybiskupa praskiego. W 1393
roku został uwięziony, bowiem popadł w niełaskę, uwikłany w
konflikt między królem Czech a arcybiskupem. Jego pierwszy pomnik
powstał na moście Karola w Pradze, z którego wrzucono go do Wełtawy.
Jego ciało odnaleziono dopiero po kilkunastu dniach. W 1721 roku
został beatyfikowany, a w osiem lat później został ogłoszony świętym.
Św. Jan Nepomucen jest obecnie patronem ratowników. Według
tradycji jest świętym, który chroni pola przed powodzią i suszą.
Dlatego jego pomniki można spotkać przy drogach, w sąsiedztwie mostów,
rzek oraz na placach publicznych i przy kościołach. W Polsce jest
około 2500 pomników Nepomucena, a na Dolnym Śląsku jest ich na
tyle dużo, że ich szlakiem Wałbrzyski PTTK organizuje rajdy
turystyczne.
Pomnik Św. Jana Nepomucena w Dobromierzu ufundował Ferdynand von
Nimptch w roku 1728, który taką datę polecił wyryć na pomniku.
W
czasach współczesnych pomnik, decyzją Dolnośląskiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków we Wrocławiu został wpisany do rejestru
zabytków. Opisano go jako barokową rzeźbę przydrożną, wraz z
cokołem, znajdującą się w miejscowości Dobromierz, pochodzącą z
początków XVIII w wieku, rzeźbę o wysokości około 3 metrów
wykonaną z piaskowca. Dobromierski Nepomucen, jako rzeźba przydrożna
jest przykładem rzeźby kultowej, i jako dzieło sztuki rzeźbiarskiej
stanowi świadectwo minionej epoki. Ze względu na duże wartości
artystyczne, historyczne i naukowe rzeźba jako zabytek podlega
ochronie i opiece.
Od początku 2007 roku Wójt Gminy Czesław Drąg prowadził rozmowy z
Konsulem Republiki Federalnej Niemiec we Wrocławiu, które doprowadziły
do pozyskania środków na renowację rzeźby Świętego Nepomucena w
Dobromierzu. W rezultacie podejmowanych wysiłków Urząd Gminy
Dobromierz po niezbędnych uzgodnieniach przekazał 12 sierpnia br.
rzeźbę do renowacji. Prace zostaną przeprowadzone przez Przedsiębiorstwo
Konserwacji Rzeźby i Rzemiosła Artystycznego Jolanty Marosik we Wrocławiu
wraz z zespołem renowatorów i kamieniarzy.
Odnowienie pomnika będzie trwało ok. dwóch miesięcy. Zakres
prac obejmuje:
- oczyszczenie z zabrudzeń (nawarstwienia brudu, glony, porosty,
farby),
- usunięcie soli rozpuszczalnych z kamienia,
- wzmocnienie strukturalne piaskowca,
- uzupełnienie ubytków masą ze sztucznego kamienia,
- rekonstrukcja ręki świętego,
- zabezpieczenie przed czynnikami atmosferycznymi preparatem
krzemoorganicznym,
- montaż pomnika na nowym miejscu przy użyciu nierdzewnych
klamer i kotew.
Wiele wskazuje na to, że po uzgodnieniu z architektami pomnik po
remoncie stanie na nowym miejscu w okolicach rynku. Pozwoli to na jego
pełniejszą ekspozycję, godniejsze miejsce i gwarancję większego
bezpieczeństwa. Z przeszłości znane są bowiem przykłady
wykradania tego typu obiektów, zwłaszcza po renowacji na zlecenie
anonimowych kolekcjonerów dzieł sztuki.
Przy demontażu pomnika, który nadzorowała właścicielka firmy
pracowały prawie przez pół dnia trzy osoby. Poszczególne fazy
rozbiórki prezentuje w swoim fotoreportażu uczestniczący w rozbiórce
Stanisław Kałużny. Udało mu się sfotografować niezwykłych
mieszkańców pomnika. W zakamarkach cokołu rzeźby świętego
zamieszkiwała... para "padalców zwyczajnych". Warto dodać,
że padalec nie jest wężem czy żmiją, a jaszczurką i nie stanowi
zagrożenia dla ludzi. Teraz, w oczekiwaniu na powrót rzeźby Świętego
Nepomucena muszą sobie znaleźć nowe siedlisko.
|